เศรษฐกิจญี่ปุ่นหดตัวมากกว่าคาด

ต่างประเทศ วันอังคารที่ 09 ธันวาคม 2557 

รอยเตอร์ - เศรษฐกิจญี่ปุ่นช่วงไตรมาสสามหดตัวมากกว่าที่มีการรายงานในตอนแรก เนื่องจากการลงทุนของธุรกิจลดลง ข้อมูลนี้สร้างความประหลาดใจให้แก่ตลาดและสนับสนุนการตัดสินใจเมื่อเร็วๆ นี้ของนายกรัฐมนตรี ชินโซ อาเบะ ที่ได้เลื่อนการขึ้นภาษีขายครั้งที่สอง

ข้อมูลผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (จีดีพี) ที่มีการปรับตัวเลขใหม่ ชี้ว่าการขึ้นภาษีขายเมื่อเดือนเมษายนได้มีผลกระทบมากกว่าที่คาด ซึ่งเป็นการย้ำให้เห็นถึงความท้าทายที่อาเบะและธนาคารกลางญี่ปุ่นจะต้องดึงเศรษฐกิจที่ใหญ่เป็นอันดับสามของโลกให้พ้นจากภาวะเงินฝืดอย่างยั่งยืน

จีดีพีไตรมาสสามที่ปรับตัวเลขใหม่หดตัว 1.9% จากเดิมหดตัว 1.6% ซึ่งเป็นการยืนยันว่าญี่ปุ่นเข้าสู่ภาวะถดถอย และสร้างความสับสนเนื่องจากผลการสำรวจของรอยเตอร์คาดการณ์ว่าจะหดตัว 0.5%

อาเบะได้จัดการเลือกตั้งก่อนกำหนดในวันอาทิตย์ (14 ธ.ค.) โดยหวังว่าผู้ลงคะแนนจะเห็นพ้องว่า นโยบายกระตุ้นเศรษฐกิจของเขาและการเลื่อนขึ้นภาษีครั้งที่สอง จะฟื้นฟูเศรษฐกิจที่กำลังติดๆ ขัดๆ ได้ และโพลล์ของสื่อหลายสำนักคาดการณ์ว่า พรรคร่วมรัฐบาลของเขาจะได้ชัยชนะอย่างถล่มทลาย

ผลการสำรวจทันคันของรอยเตอร์ ชี้ว่าความเชื่อมั่นของผู้ผลิตลดลงในเดือนธันวาคม และคาดว่าจะถดถอยลงอีก ซึ่งยิ่งเพิ่มความมืดมนและเป็นการย้ำให้เห็นว่ามีการฟื้นตัวเป็นบางภาค

ปัจจัยสำคัญที่ทำให้จีดีพีลดลงคือ การลงทุนของธุรกิจเมื่อปรับตัวเลขใหม่แล้ว  ลดลง 0.4%  จากเดิมลดลง 0.2%  นักวิเคราะห์ได้คาดการณ์ว่า จะต้องมีการปรับตัวเลขการใช้จ่ายเงินทุนใหม่หลังจากที่ผลการสำรวจเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมาได้สร้างกำลังใจ

อย่างไรก็ดี  เจ้าหน้าที่รัฐบาล กล่าวว่า การใช้จ่ายน่าจะลดลงเนื่องจากบริษัทขนาดเล็กไม่ได้รวมอยู่ในฐานตัวอย่างของการสำรวจและข้อมูลอื่นๆ ที่ใช้ในการปรับตัวเลขจีดีพี ได้ทำให้มีการปรับตัวเลขลง

การขึ้นภาษีขายจาก 5% เป็น 8% เมื่อเดือนเมษายน ส่งผลกระทบต่อการใช้จ่ายในครัวเรือนและบดบังแนวโน้มสำหรับ ”อาเบะโนมิกส์“ ซึ่งเป็นนโยบายที่ผสมผสานการขยายตัวของเงินอย่างรุนแรง กระตุ้นด้วยมาตรการทางการคลังและปฏิรูปโครงสร้างเพื่อยุติภาวะชะงักงันทางเศรษฐกิจ

นโยบายเหล่านี้ประสบความสำเร็จในตอนแรกโดยทำให้ความเชื่อมั่นของบริษัทและครัวเรือนมีความสดใสโดยได้หนุนราคาหุ้นและทำให้เงินเยนอ่อนตัวลง  แม้ว่าหดตัวสองไตรมาสติดต่อกัน  เศรษฐกิจญี่ปุ่นก็ยังมีขนาดใหญ่กว่าก่อนที่อาเบะจะเข้ามามีอำนาจเมื่อปลายปี 2555 อยู่ 1.4%

การตัดสินใจของอาเบะที่จะเลื่อนการขึ้นภาษีขายครั้งที่สอง 10%  ออกไป 18 เดือน จนกระทั่งถึงเดือนเมษายน  2560 ได้คลายความวิตกเกี่ยวกับแนวโน้มในการใช้จ่ายของผู้บริโภค ซึ่งมีสัดส่วนถึง 60% ของจีดีพี

อย่างไรก็ดี ภาวะถดถอยยังชี้ด้วยว่า นโยบายกระตุ้นเศรษฐกิจของอาเบะไม่เพียงพอที่จะทำให้เศรษฐกิจมีความแข็งแกร่งแม้ว่าได้เข้ามารับตำแหน่งเป็นเวลา 2 ปีแล้ว เนื่องจากบริษัทยังคงลังเลที่จะเพิ่มค่าแรงและการใช้จ่ายของเงินทุน

อารมณ์ธุรกิจที่เปราะบางในผลสำรวจรายเดือนทันคันของรอยเตอร์ เป็นสัญญาณที่ไม่ดีอีกอย่างหนึ่งแก่บีโอเจ เนื่องจากมันชี้ว่าผลสำรวจทันคันรายไตรมาสของธนาคารกลางญี่ปุ่นจะอ่อนแอลงอีก ซึ่งได้มีการคาดการณ์ว่าจะยังคงซบเซาในช่วงไตรมาสสี่

นักวิเคราะห์ กล่าวว่า การกระตุ้นเศรษฐกิจอย่างรุนแรงของธนาคารกลางญี่ปุ่นเมื่อเดือนเมษายนปีที่ผ่านมา และในเดือนตุลาคมปีนี้ ได้พึ่งพาทางจิตวิทยาอย่างหนักเพื่อเร่งให้เงินเฟ้อโต 2% ตามเป้าที่ตั้งไว้  ผลการสำรวจทันคันของบีโอเจที่จะออกมาในวันที่ 15 ธันวาคม อาจทำให้เกิดความสงสัยเพิ่มมากขึ้นอีกต่อประมาณการเศรษฐกิจอันสวยหรูของธนาคารกลาง และทำให้ธนาคารกลางญี่ปุ่นมีความกดดันต่อไปที่จะเพิ่มมาตรการกระตุ้นอีกครั้ง

มีการคาดการณ์อย่างกว้างขวางว่า บีโอเจจะไม่เปลี่ยนแปลงนโยบายและยังคงมองเศรษฐกิจในด้านบวกเมื่อมีการประชุมครั้งต่อไปในวันที่ 19 ธันวาคม

อย่างไรก็ดี นักเศรษฐศาสตร์จำนวนมากคาดว่า ญี่ปุ่นจะเริ่มเติบโตพอประมาณในไตรมาสนี้ เนื่องจากมีสัญญาณว่าการใช้จ่ายของครัวเรือนและบริษัทกำลังฟื้นตัวจากการขึ้นภาษี  การส่งออกก็กำลังแสดงสัญญาณว่าถึงจุดต่ำสุดแล้วหลังจากที่ยังคงลดลงอย่างน่าผิดหวัง แม้ว่าเงินเยนอ่อนตัวลงอย่างรุนแรง